واریس چیست؟

واریس در واقع اتساع سیاهرگها است.

به طور کلی در بدن انسان سه نوع رگ وجود دارد.سرخرگ یا شریان که خون را از قلب به نقاط مختلف بدن میبرند.سیاهرگ یا ورید که خون را از اعضا بدن به سوی قلب برمیگردانند.مویرگها هم عروق بسیار کوچکی در محل اتصال سرخرگ وسیاهرگ هستند که در محل آنها به علت داشتن فقط یک لایه سلولی،تبادل مواد غذایی واکسیژن صورت میگیرد.

در شکل زیر این سه نوع رگ و ارتباط آنها به نمایش گذاشته شده است.

شکل۱-در این شکل سرخرگ،مویرگ وسیاهرگ دیده میشود.در واقع سیستم عروقی بدن ،یک سیستم بسته می باشد .سرخرگ به مویرگ تبدیل میشود و مویرگ بعد از انجام تبادلات گازی ومواد غذایی به سیاهرگ تبدیل میشود.

علل ایجاد بیماری واریس چیست؟ 

برای پاسخ به این سوال اول باید با ساختمان سیاهرگها آشنا بود.همانطور که در سمت راست شکل ۲می بینید در داخل سیاهرگها دریچه هایی وجود دارند بنام دریچه لانه کبوتری که یک طرفه بوده و فقط به سمت قلب باز میشوند وخون را ازنقاط مختلف بدن بالاخص پاها یک طرفه به سمت قلب میبرند.حال اگر این دریچه ها خوب کار نکنند مثلا بدنبال ایستادن طولانی کار این دریچه ها مختل شده،خون در سیاهرگ می ماند وبعد از مدتی متسع شده وکارایی دریچه ها بدتر میشود.

شکل۲-در این شکل سیاهرگ طبیعی در سمت راست وسیاهرگ واریسی در سمت چپ نشان داده شده است.به تفاوت شکل وکار دریچه های لانه کبوتری توجه کنید.

واریس زمینه ارثی یا خانوادگی دارد؟

بله در بعضی از خانواده ها واریس بطور شایعتری دیده میشود که میتواند به علت تغییرات جدار سیاهرگها باشد.

بیشتر چه افرادی و در چه سنینی در معرض ابتلا به بیماری واریس هستند؟

علل مختلفی در بروز واریس نقش دارند که به شایعترین آنها اشاره می کنم.

۱–سن: هر چه سن بالاتر میرود،جدار سیاهرگ سفت تر میشودواز سویی دریچه های لانه کبوتری ضعیف شده وخوب کار نمیکنند لذا واریس ایجاد میشود.

۲– حاملگی: تغییرات هورمونی در دوران حاملگی،افزایش حجم داخل عروقی واز طرف دیگرجریان اهسته تر خون بالاخص در پاها باعث ایجاد ویاتشدید واریس در حاملگی میشود.

۳–جنس زن: زنها بالاخص در دوران حاملگی ونیز بعد از یائسگی در معرض واریس می باشند.

۴–ایستادنهای طولانی مدت

۵–چاقی

علائم بروز واریس در افراد چیست؟ واریس بیشتر در چه ناحیه ای از بدن مشاهده می شود؟

الف- در ابتدا ممکنست وریدهای واریس علامتی نداشته باشند وفقط به صورت عروق سیاهرنگ،قرمز عنکبوتی شکل ویا طناب سیاهرنگی در محل مبتلا بالاخص پاها دیده شوند.

ب- ممکن است خود واریس در فرد علامت ایجاد کند که شامل احساس سنگینی،سوزش،گرفتگی در پشت پا بوده.درد معمولا بعد از ایستادن یا نشستن طولانی تشدید شده وبعد از دراز کردن پا وبالخص بالا گرفتن پا بهتر میشود.

حتی ممکنست ورم پا یا زخم پا یا خارش در محل وریدهای واریسی ایجاد شود. توجه به شکل۳

شکل۳- از چپ به راست تغییراتی که در پای مبتلا به واریس ایجاد می شود به تفکیک نشان داده شده است.

درشکل۱ فقط خطوط باریک سیاهرنگ یا قرمز رنگ عنکبوتی دیده میشود.

در شکل۲ عروق متسع وپر پیچ وخم میشوند.

در شکل۳ مراحل بعدی واریس را نشان می دهد که پاها ورم می کنند.

در شکل ۴ تغییر رنگ پوستی ناشی از مارسایی وریدی رخ داده است.

در شکل ۵ و ۶ زخمهای سطحی و  بد شکل ناشی از واریس شدید را نشان می دهند.

 تغذیه مناسب برای این گروه از بیماران چیست؟

تغذیه خاصی مد نظر نمی باشد.در واقع چاقی یکی از فاکتورهای خطر این بیماری است.لذا داشتن تغذیه سالم وتحرک کافی و بالطبع وزن مناسب مانع از این بیماری می شود.

آیا این بیماری باعث ایجاد بیماری های دیگر هم می شود؟

در واقع دراین قسمت به عوارض واریس اشاره میکنم.مهمترین عوارض واریس عبارتند از:

الف-زخم و خونریزی :درمحل واریس بخصوص در مناطق تحت فشار مانند قوزکها ممکن است زخم ایجاد شودودرمحل زخم گاه ممکنست خونریزی ایجاد شود.

ب- لخته:مهمترین وجدی ترین عارضه واریس لخته شدن خون (ترومبوفلبیت) داخل وریدهاست است که در صورت عدم درمان فوری میتواند منجر به حرکت لخته به سمت ریه و آمبولی حاد ریه وحتی مرگ شود،لذا تمام بیماران واریس در صورت تورم یکطرفه وشدید پا جهت رد لخته وریدهای عمقی سریعا باید به پزشک مراجعه کنند و تحت سونوگرافی داپلر وریدی قرار بگیرند.

۳-نارسایی وریدی: یکی از عوارض شایع واریس است که به علت عدم تخلیه کافی خون از اندام تحتانی است و باعث تورم مداوم پاه می شود که بالاخص بعد از ایستادن یا نشستن طولانی مدت تشدید می شود.

 این بیماری به چه صورت قابل درمان است ؟

بسته به شدت واریس و پاتوبیولوژی ایجاد کننده درمان واریس از استفاده از جوراب واریس تا امواج RF و لیزر و جراحی، متفاوت است.

راه های پیشگیری از بیماری واریس چیست؟

با انجام ورزش،کاهش وزن ،نپوشیدن لباسهای تنگ، بالا نگهداشتن پاها موقع استراحت و خود داری از ایستادن یا نشستنهای طولانی میتوان از ایجاد واریس جلوگیری کرد.

اگر شما مجبور هستید طولانی مدت سر پا بایستید سعی کنید به طور متناوب راه بروید یا حداقل انقباض در عضلات پاها ایجاد کنید تا باعث جریان خون در اندام شود. یعنی بطور مکرر وزن بدن روی یک پا قرار دهید و با جابجا کردن پا باعث حرکت خون از وریدهای به سمت قلب شوید.

/پایان نوشته